که تاسو موافق نه یاست، ستاسو ټول ژوند به تاسو د حرکت کولو، رامینځته کولو، پرمختګ کولو، د خپلو خوبونو د ریښتینې لیدلو،خوشحاله کیدو، د هر هغه څه درلودلو توان ونلري چې تاسو یې تصور کړی وي. که تاسو فکر کوئ چې یو څه ناشونی دی، تاسو به هیڅکله هغه ترلاسه نه کړئ او ستاسو خوبونه به ریښتیا نشي.
لکه څنګه چې دوی وايي، ناممکن یوازې د ترسره کولو لپاره لږ وخت نیسي. دا ټول پدې پورې اړه لري چې تاسو څومره هڅه کوئ. تاسوباید دا ترسره کړئ او ترلاسه یې کړئ. تاسو باید خپلې ټولې هڅې او کودتا وکړئ، پرته له ویرې یا پرته، مګر د هغې په لور سر وکړئ. که نه، تاسو به هیڅکله پایلې ونه پیژنئ.
په ناممکناتو باور وکړئ
که موږ د دې وړتیا ولرو چې په ناممکناتو باور وکړو، موږ به دا یو واقعیت جوړ کړو. یوازینۍ لار چې یو انسان پوهیږي چې څنګه په ژوندکې پرمخ لاړ شي، د بریا په لټه کې شي یا خپل ځان وي، باور دی، که څه هم دا د لاسرسي وړ یا ناشونی ښکاري. که نه نو، موږ به دهرڅه په حد کې پاتې شو.
تاسو څه فکر کوئ چې بیل ګیټس یا سټیو جابز به څو کاله دمخه تاسو ته څه ویلي وي ، کله چې دوی له دوه ځوان امید لرونکي هلکانوڅخه ډیر نه و؟ دوی په ځان باور درلود او د بریا لپاره د دوی وړتیا او د دوی اراده او استعداد چې د دوی خوبونه رښتیا کړي. او دویوکړل.
سلام هیله ده ښه اوسئ
دودپال او خرافاتي ټولنو کې د ښځو نقش او موقف!
زموږ ټولنه چې تعلیم سطحه پکې زیاته ښکته، بې سوادي ډېره، همدارنګه اقتصادي ستونزو فقر او غربت له امله د ښځو اجتماعي، کلتوري او اقتصادي ژوند خورا ناوړه اغېزمن کړی، چې همدغه ناوړه او محروم ژوند مېرمنې له ډېری ستونزو سره مخ کړې دي.
د بشري تاریخ په اوږدو او په تېره زړښت پال او محافظه کار ټولنو کې مېرمنې تل د نادودو او بدمرغیو قرباني ګرځېدلي، چې حتی اساسي او اصلي حقوقو څخه محرومې او د دویمه درجه انسان په سترګه ورته کتل شوې دي. شاید دغه توپیر یو اساسي علت دا وي چې نرواکه او دودپال ټولنه کې د هر څه وړ او لایق کس یوازې نارینه ګڼل کېږي.
په کم لوستې او دودپال ټولنه کې نارینه له ښځې سره په توپیر همدارنګه د ښځو له ځانه په کم ګڼلو او ښوولو شاید یو بل بنسټېز لامل د نارینوو، غیرت، شهامت او ذاتي تبعیض وي.
دغه ډول راکدو، دوګماتیکو او تاریخ تېره لوېدلو ټولنو کې چې په ښځو د نورو بدبختیو او بدمرغیو ترڅنګ بله کومه بلا مسلطېږي، هغه هم خرافاتي باورونه او ناوړه رسوم دي.
لکه “ریفورمیست علما” اسماعیل شهید او یو شمېر نور وایي: ښځې دې په دې وپوهول شوي چې له خرافاتي رواجونو لکه د بزرګانو زیارتونو ته د نذرونو له وړلو، خدای ته د مړیو له واسطه کولو، دم ګرو، تعویذ ګرو….لاس واخلي.
مګر اسماعیل شهید په یو شي پوهه نه شو چې تر څو د ښځو اجتماعي نقش بهتره نه شي، تعلیم سطحه یې لوړه نه شي، مادي ژوند یې ښه نه شي، نو د دغه رواجونو ختمېدا تمه هم ناممکن ده.
کله چې ښځې د زده کړو او تعلیم څخه محرومې، بې سواده، ټولنې له نظره دویمه درجه انسان په سترګه ورته وکتل شي، نو دغه صورت کې هېڅکله ښځې د خپل ذهن له محدودې دایرې، خرافاتي رواجونو او ناوړه رسومو څخه نه شي وتلی.
همدا علت دی چې په یوټیوب، فېسبوک او نورو ډلییزو رسنیو کې له ښځو سره د دمګرو، کوډګرو، تعویزګرو، صوفیانو او پیرانو غیرې اخلاقي او فحش ویډیوګانې واېرل شوي.
د ښځو همدې بې سوادۍ، لوېدلي اجتماعي نقش او خرافاتي باورونو څخه د وتلو لپاره، نه تکرارېدونکي سپېڅلي شخصیت او پښتون مبارز” خان عبدالغفار خان” هم ډېرې هڅې او تکلیفونه ګاللي دي.
باچا خان ښځو ته د یو ستر ځواک په توګه کتل، ځکه هغه ته د ټولنې په رغښت، سمون او اصلاح کې د ښځو ځواک ښکاره و. باچا خان تل هڅه کوله چې پښتون ټبر را ویښ کړي او ښځو ته د اساسي حقوقو په ورکړل قایل شي، تر څو له همدې لارې د ټولنې بنسټ مستحکم او ټولنیز پیشرفت په پروسه کې رغنده رول ولوبوي.
خلاصه دا چې ټولنه په وعظونو، خلکو ته په خواستونو او ننواتو چې دا عادت پرېږدئ، دغه خرافاتي رواجونه پرېږدئ، هغه بس کړئ او دا بس کړئ نه بدلېږي او نه اصلاح کېږي، ترڅو چې د ټولنې وګړیو(نارینه/ښځینه)
د تعلیم او زده کړې سطحې لوړولو، مادي ژوند ښه کولو او اجتماعي نقش د بهترۍ لپاره کار ونه شي!!”
Sanaullah Samoon ,2023