ادب

د ژبې د تاریخ او پېدايښت په اړه په نړۍ کې ډير بحثونه شوي دي او د ژبې د پېدایښت او ودې په اړه بېلې بېلې نظریې منځ ته راغلي دي.

 له دې څېړنو څو موخې وې.

د الفاظو تاریخي حیثیت دانساني تمدن پټې خواوې را برسېره کولی شي.

په نړۍ کې د انسان دموجودیت او رامنځته کېدو په اړه د جوړو شويو مفکورو او عقیدو سمه شننه کېدل.

یوټوپیا، ارمانښار یا مدينه فاضله یوه ادبي اصطلاح ده. د یوټوپیا په نوم د لومړي ځل لپاره انګرېز لیکوال او سیاست پوه سرتوماس مور یو کتاب ولیکه او د یوټوپیا کلمه چې نوموړي له يوناني ريښې څخه له ځانه جوړه کړې وه، اصلن دوه خبرو ته پکې پام شوی و:

لکه څرنګه چې د هرې ټولنې وګړي د یو لړ بدو عاداتو درلودونکي دي همدا ډول زموږ د ټولنې وګړي هم بدبختانه له یو لړ ناسمو دودونو او همدا ډول د بدو عاداتو درلودونکي دي.
یو له هغو ناسمو عادتونو چې په ځانګړي ډول ځوانان یې لري هغه د ټوکو په اړه ناسم پوهاوی او ذهنیت دی چې نن سبا زموږ خلک یې په ډېریو مجالسو کې د یو او بل د سپکاوي او تحقیر په نیت کوي.

ژبه که د غوښې يوه ټوټه ده، نو د انسان د فزيکي جوړښت يوه مهمه برخه ده او که د اظهار وسيله ده، نو د انسان د هويت لاينفک جز دی.
ژبه که د غوښې يوه ټوټه شي او که د اظهار وسيله په دواړو صورتونو کې د يوه کُل جز دی. په اول صورت کې د يوه فزيکي کُل او په دوهم صورت کې د يوه معنوي هغه. د ماشوم فزيکي ژبه د سترو تر ژبې د جسامت په لحاظ وړه وي.

زه شخصا په قومي تخلصونو باوري نه یم, قومونه یوازې د یو ادرس او یو بل پېژندنې لپاره الله تعالی

کله چې د پښتوادب په معاصره دوره خبرې کوو ؛ نوترټولو وړاندې مو د حمزه بابا نوم په ژبه را

نړۍ یو وار بیا په داسې حال کې د مارچ اتمه یا د ښځو نړیواله ورځ لمانځي، چې افغان مېرمنې