تحلیلونه

د امریکا متحده ایالات چې د څو لسیزو راهیسې یې د نړیوال نظام په جوړښت کې د یو ناانډوله اقتصادي او نظامي ځواک په توګه ځان مسلط کړی، په دي وروستیو کلونو کې د چین په نوم د یوه مخ پر ودې قدرت د رامنځ ته کیدو له ننګونې سره مخامخ دی چې کولای شي د نړۍ د تر ټولو لوی نظامي او اقتصادي ځواک (امریکا متحده ایالاتو) قدرت په خطر کې واچوي. د چین د تخنیکي وړتیاوو زیاتوالی د سپینې ماڼۍ د اندیښنې او له بیجینګ سره د واشنګټن په دوه اړخیزو اړیکو کې یو له مهمو ننګونو څخه دی.

د خوشاله، سوکاله او پرمختللي ژوند په هيله زرګونه افغانې کورنۍ لويديځو او اروپايي هېوادونو ته کډوالېږي. د اروپا په زړه کې جرمني هېواد د زرګونه جنګ ځپليو افغانانو کوربه دی. افغانې ميرمنې هم د دې کډوالو لويه برخه تشکيلوي. د افغانستان په څېر کلتوري او دودیزه ټولنه کې د نارينه‌وو په پرتله ميرمنو تل زیات کړاوونه ګاللي او د ميرمنو د بې سوادۍ کچه هم نسبتآ لوړه ده. ښايي ډېر داسې موارد وي، چې افغان ميرمنې د جرمني په څېر پرمختللې ټولنه کې هم هاغسې هوسا نه وي، څومره چې دوی هيله درلوده. په دې ليکنه کې په جرمني کې د افغان ميرمنو ستونزو ته له څو اړخونو کتنه شوې.

د نړۍ لويې، لويې ادارې کار کوي، چې که نور هيوادونه خرابيږي هم بايد دوی خپلې ګټې خوندي کړي، ملتونه هم دغه فکر کوي، چې که دوی هيواد ونه لري نه به ښه ورځ وويني او نه به څوک په درد ورته وخوري. په همدې اساس د حکومتونو د بدو پرېکړو په مقابل کې د اصلاح غږ کوي خو له بېخه د ايستو يې اقدام څه حتی فکر هم نه کوي.

په وینا او لېکنو کې هر یو همدا خبره کوو چې د «حذف سیاست» نتیجه نه ده ورکړې او باید تکرار نه شئ. اما عملا ګورو چې کله ترې پوښتنه وکړو چې راځئ متحد شو، راځئ تعامل وکړو، نو ځواب یې دا وي چې هغه خو غربي دی. هغه خو متعصب دی.

مالیه د دولت د عوایدو لپاره یوه مهمه وسیله ده خو په ډېره لوړه کچه مالیه او تعرفې کولی شي

دا واقعیت دی چې د ملي کرنسي د ملي اقتصادي اهدافو ترلاسه کولو لپاره مهمه وسیله او د ملي حاکمیت یوه برخه ده. که د کوم هیوادکرنسي پایداره نه وي، نو هغه هیواد به مالي بحران سره مخ شي او دا به پر مالي او پولي سیستمونو ډېر فشار وارد کړي.