د ۲۱ مې پېړۍ لپاره ۲۱ درسونه د یووال نوح هراری دریم کتاب ده چې ډېر تمرکز یې په اوسني وخت او هغه ځای ده چې په هغه کې ژوند کوو. د لېکوال دوه اولنې کتابونه یانې Sapiens د انسان تېر وخت څېړلي او وښودل چې انسان څنګه د ځمکې حاکم شو، د لېکوال دوم کتاب یانې Homo Deus راتلونکې وڅېړله او هڅه یې کوله د بشر د هوښ او وجدان نهایې موخه وښیې. خو دا کتاب د یووال نوح هراری دریم کتاب د بشر اوسني وخت او نږدې راتلونکې مسایل په ګوته کوي.
نوح هراری د دې کتاب په هکله او دا چې کوم موضوعات په ګوته کوي په سرېزه کې څو مهمې پوښتنې مطرح کوي؛
اوس څه شی د پېښېدا په حال کې دی؟ د نن سترې ننګونې او مهم انتخابونه څه شی دی؟ څه شی ته باید پاملرنه وکړو؟ ماشومانو ته مو څه شی ورزده کړو؟
د لېکوال په مخکنې کتابونو کې لوستونکي د کیسې له یو ډول سره مخ وو، چې د تېر او راتلونکې روایت یې کول خو په دې کتاب کې تاریخي روایت نشته او کتاب له بیلابیلو درسونه څخه جوړ دي. لکه څنګه چې د کتاب له نوم څخه ښکاري، دې کتاب کې ۲۱ درسونو شامل دي چې د اوس وخت او نږدې راتلونکې جدي ننګونو باندې ټینکار کوي. دا ۲۱ درسونه د بیلابیلو پوښتنو په ځواب کې دي خو د دې ټولو درسونو مشترکه وجه د دې پوښتنې په ځواب کې ده چې واقعاً په اوسني وخت کې څه پېښې د پېښېدا په حال کې دي؟ او تر هغه مهمه دا چې د دې پېښو مانا څه ده؟
په دې کتاب کې ۲۱ موجود درسونه په ۵ برخو ویشل شوي؛
لومړی برخه تخنیکي ننګونې په ګوته کوي چې پکې د مثالي کولو ، کار ، آزادۍ او مساواتو څلور څپرکي شامل دي. په لومړۍ برخه کې ، لیکوال بیا ټینګار کوي چې انسان کیسو ته ډیر پام کوي او په اړه یې فکر کوي ، خو اصلي ټکی دا دی چې په نننۍ نړۍ کې ، مهمې او پراخې نړیوالې کیسې د مینځه تللو په حال کې دی. دا په داسې حال کې ده چې د بایوټکنالوژی او معلوماتي ټکنالوژۍ ادغام موږ د بشر اوسني سترو ننګونو سره مخ کوي.
د کتاب دویمه برخه سیاسي ننګونې په ګوته کوي چې پکې د ټولنې، تمدن، نیشنلزم، دین او کډوالۍ څپرکي شامل دي. په دې برخه کې دا په ګوته شوې چې د بایو ټیکنالوژي او معلوماتي ټیکنالوژۍ ادغام د خپلواکۍ او مساواتو ارزښتونو عصري اساس ګواښوي او د ټیکنالوژي ننګونو لپاره هر ډول حل باید د نړیوالې همکارۍ سره مل وي. مګر نیشنلزم، مذهب او کلتور دا خورا ستونزمن کړی چې انسانیت په دښمنو کمپونو وویشي او په نړیواله کچه برخه واخلي.
دریمه برخه ناامیدې او امید نومېږي چې پکې د ترهګرۍ، جګړې، عاجزۍ، خدای او سیکولریزم څپرکي شامل دي. دا ممکن د کتاب ترټولو ننګونکې برخه وي چې لیکوال پدې باور دی چې د بې ساري ننګونو او شدید توپیرونو سره سره ، که موږ خپله ویره کنټرول کړو او زموږ د باورونو مخه ونیسو ، نو انسانان ممکن د ترهګرۍ او جګړې په څیر ستونزو باندې بریالي شي.
د کتاب څلورمه برخه حقیقت نومېږي چې پکې د ناپوهۍ، عدالت، وروسته له حقیقته او علمې افسانو درسونه شامل دي. په دې برخه کې نوح هراری پوښتنه کوي تر کومې کچې موږ کولی شو نړیوال پرمختګ درک کړو او د جرم او عدالت تر منځ توپیر وکړو؟ هغه ښیې چې نړیوالې پروسې خورا پیچلې شوې دي په دې پرتله چې څوک یې په اسانۍ درک کړي. په دې برخه کې موږ ته را ښیې چې د نړۍ په اړه حقیقت باندې څنګه پوه شو او د جعلي اعلاناتو او خبرونو قرباني کیدو څخه د مخنیوي لپاره څه ترسره کړو. دا برخه د کتاب ترټولو مهمه برخه ګڼل کېږي.
د کتاب وروستۍ یا پنځمه برخه چې نرمښت نومیږي درې درسونه لري؛ ښوونه او روزنه، معنا او مراقبت. په دې برخه کې نوح هراري بیلابیل ګواښونه رامینځته کوي او ډیر عمومي نظر څرګندوې. په دې برخه کې بنسټیزې او فکر لرونکې پوښتنې شتون لري. په داسې وخت کې چې زړې کیسې له سره غورځیدلي او د دوی ځای په ځای کولو لپاره نوې کیسې نه دي موندل شوي، موږ څوک یو؟ موږ باید په ژوند کې څه وکړو؟ کومو مهارتونو ته اړتیا لرو؟